Las Zakrzewski – wyjątkowe miejsce spacerów i zadumy

W ostatnim czasie kilka razy mieliśmy okazję wybrać się na rodzinny spacer do Lasu Zakrzewskiego. Las Zakrzewski znajduje się obok miejscowości Zakrzewo w gminie Dopiewo, tuż koło Poznania.

Lasy Zakrzewskie to miejsce chętnie i często odwiedzane przez okolicznych mieszkańców. Można tu bowiem pobiegać, pospacerować, zażyć świeżego powietrza w pięknych okolicznościach przyrody, przyjechać po ciszę, kojącą zieleń, szum drzew, czyli po prostu po relaks. Są tu liczne ścieżki, szerokie trasy spacerowe, kilka drewnianych ambon. To doskonałe miejsce wypadowe na popołudniowe lub weekendowe spacery z całą rodziną.

Jednak nie wszyscy wiedzą lub nie do końca zdają sobie sprawę, że Las Zakrzewski ma swoją mroczną, a nawet wręcz tragiczną historię. To bowiem na jego terenie, w wielu miejscach, pomordowano ludzi w okresie drugiej wojny światowej.

Las Zakrzewski służył wówczas (czyli w latach 1939-1945) jako miejsce masowych egzekucji polskiej inteligencji: studentów, nauczycieli akademickich, duchownych, wojskowych, a także więźniów Fortu VII oraz mieszkańców pobliskich wsi.

Ich ciała zostały złożone w zbiorowych mogiłach na terenie lasu. Kiedy wojna chyliła się ku końcowi, Niemcy ekshumowali ciała, które potem spalili, a doły zasypali. Dla zatarcia śladów w ich miejsce posadzili młody las.

Tragiczną historię tej okolicy odkryto przypadkowo, bowiem w miejscach dawnego pogrzebania ciał ziemia zaczęła się zapadać. Zaczęto badać teren, co doprowadziło do znalezienia szczątków ofiar i nielicznych, ocalałych jeszcze mogił.
Do tej pory nie ustalono dokładnie ani liczby pomordowanych, ani ich tożsamości. Można jednak szacować, że było ich około 6-8 tysięcy. Niektóre źródła podają, że ofiar mogło być nawet kilkanaście tysięcy. Dlatego upamiętniono to miejsce zespołem zbiorowych mogił, do których prowadzą oznakowane szlakami drogi. Punkty zbrodni łączy szlak żółty. Są tu także tablice informacyjne.

Mogiły umieszczone są w trzech miejscach:

• groby duchownych (w południowej części kompleksu leśnego),
• kwatera główna z krzyżami i piaskowcową tablicą pamiątkową, na której widoczna jest treść: Miejsce uświęcone męczeńską krwią Polaków pomordowanych przez hitlerowców w latach okupacji 1939 – 1945.
• mogiła studentów – ta znajduje się najbliżej Zakrzewa. Nad grobem pomnik autorstwa Ryszarda Skupina z 1971 z cytatami z wierszy Władysława Broniewskiego: Trzeba umieć umierać pięknie / Patrzeć w lufy wzniesione śmiało / aż się podłe zadziwi i zlęknie / aż umilknie łoskot wystrzałów oraz Polska – to robić / Polska – to żyć / Pracując w trudzie i znoju / Polska potrafi dobrze się bić / lecz Polska pragnie pokoju. Osobny napis głosi: W tych lasach okupant hitlerowski dokonał masowych egzekucji polskich obywateli, a w tym licznej grupy studentów Uniwersytetu Poznańskiego.
Oprócz tego przy leśniczówce w Zakrzewie napotkać można głaz pamiątkowy z wyrytą treścią: Przechodniu! Powiedz Polakom, że w tych lasach Zakrzewa i Palędzia, hitlerowscy okupanci zamordowali i spalili tysiące Polaków. Ponadto jest tu również miejsce pamięci ofiar nieznanych.

Las Zakrzewski może zatem łączyć wypoczynek na łonie natury z prawdziwą i żywą lekcją historii, dlatego bardzo polecam to miejsce na rodzinne wycieczki. Nie znam lepszego sposobu nauki dzieci, jak pokazanie im i opowiedzenie, czy przeczytanie informacji związanych z naszą historią w miejscach tak szczególnych i wyjątkowych, w miejscach namacalnych, które są i które pamiętają te tragiczne wydarzenia.