Zdrowie na wakacjach – rozmowa z lekarzem pediatrą – Doktorem Żyrafą
Zbliża się sezon wiosennych i letnich wyjazdów. Przed nami majówki, weekendowe wyprawy za miasto, wakacyjne podróże. Nie ważne, czy wyjeżdżamy na kilka dni, czy kilka tygodni, daleko, czy też blisko – aby w pełni cieszyć się zasłużonym i długo wyczekiwanym wypoczynkiem, warto zawczasu pomyśleć o zdrowiu całej rodziny (szczególnie dzieci) i dowiedzieć się, jak dobrze przygotować się do rodzinnych wojaży.
W czasie podróży w każdej chwili może dojść do nagłych zachorowań i niemiłych incydentów: dziecko się czymś zatruje, przeziębi, przegrzeje, nagle dostanie wysokiej gorączki, wysypki, ukąsi je komar, osa lub kleszcz czy ugryzie pies. Jak zachować się w takich sytuacjach? Kiedy szukać porady lekarza?Jakie lekarstwa warto wziąć ze sobą? Czy przed wakacjami powinno się dziecko na coś zaszczepić? Na te i inne pytanie odpowie nam Pan Doktor Żyrafa – Bartłomiej Bancerz – pediatra i gastrolog dziecięcy.
1. Panie Doktorze, jakie lekarstwa warto wziąć na wyjazdy wakacyjne?
Wakacyjny wyjazd poza relaksem, może niestety wiązać się z chorobą u dziecka. Nowy klimat, długa podróż, kontakt z wieloma dziećmi oraz zmiana codziennych przyzwyczajeń stanowią czynnik ryzyka zachorowania. Powinniśmy przygotować się nawet na banalne przeziębienie ponieważ bariera językowa, zmienione nazwy leków będą utrudnieniem. Po pierwsze zabierzmy leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe czyli ibuprofen lub paracetamol najlepiej w postaci i smaku które dziecko toleruje (obydwa leki można kupić w syropie i czopkach). Zaopatrzmy się w leki objawowe: krople na katar z oxymetazoliną (np Nasivin, Otrivin), leki zmniejszające ból gardła (T. Verde, Lactoangin, Hascosept). Początek infekcji to zwykle również kaszel, przydatne mogą być leki przeciwkaszlowe np. Sinecod, Supremin. W przypadku infekcji nieżytowej przewodu pokarmowego potrzebne nam będą płyny do nawadniania doustnego tzw DPN (np. Orsalit, Hydrolit, Hydronea), probiotyki z Lactobacillus rhamnosus (Dicoflor, Acidolac) oraz Saccharomyces boulardii (Enterol, Dierol), preparaty przeciwbiegunkowe – zagęszczające stolec (Smecta, Tasectan). Na koniec pamiętajmy o preparatach przeciwhistaminowych niezbędnych w sytuacji wyprysku alergicznego, silnie swędzącego ukąszenia, można zakupić popularny Fenistil w formie kropli doustnych i maści. Z takim zestawem leków jesteśmy przygotowani na najczęstsze infekcje. Uwaga, należy szczególnie pamiętać o zabraniu leków stosowanych na stałe u dziecka w przypadku leczenia choroby przewlekłej
2. Co powinno się znaleźć w podręcznej apteczce (samochodowej)?
Apteczka samochodowa to przede wszystkim opatrunki: plastry, bandaże. Środki odkażające (Octenisept, Skinsept) , gaziki i wata do przemywania ran lub zatamowania krwawienia. Leki przeciwwymiotne: Aviomarin (od 6 roku życia), Lokomotiv. Jeśli dziecko często miewa krwawienie z nosa może przydać się preparat Emofix.
3. Czy zbijać gorączkę u dziecka? Od jakiej temperatury?
Gorączkę czyli temperaturę powyżej 38 C mierzoną na czole lub pod pachą u dzieci leczymy, stosujemy preparaty paracetamolu lub ibuprofenu. Nie musimy zbijać temperatury w przypadku stanu podgorączkowego, temperatura od 37 do 38 C.
4. Co podać, gdy dziecko nagle zaczyna wymiotować?
Niestety nie istnieją bezpieczne i ogólnodostępne leki przeciwwymiotne dla dzieci. Dlatego ważne jest postępowanie zachowawcze. Przy intensywnych wymiotach wstrzymujemy podawanie płynów przez 4 godziny, po tym czasie rozpoczynamy podawanie doustnych płynów nawadniających. Płyn powinien być nieco schłodzony, podawany bardzo często, w małych ilościach 3 do 5 ml.
5. Co na biegunkę u dzieci?
Po pierwsze probiotyk (Lactobacillus rhamnosus oraz Saccharomyces boulardii), i pamiętamy o pojeniu doustnymi płynami nawadniającymi. Można stosować leki zagęszczające stolec (Smecta, Tasectan) lub leki przeciwbiegunkowe (Loperamid, Hidrasec). Bardzo ważna jest dieta, która ma na celu zagęszczenie stolców (kleik ryżowy, ryż, chrupki kukurydziane, białe pszenne pieczywo). Uwaga! u małych dzieci i niemowląt można kontynuować karmienie mlekiem jeśli jest dobrze tolerowane.
6. Ugryzienie kleszcza : Czy w przypadku zauważenia kleszcza należy szukać lekarza, czy samemu go usuwać? W jaki sposób usunąć kleszcza?
Pamiętajmy aby starać się usunąć kleszcza jak najszybciej. Nie stosujemy tzw. domowych sposobów (palce, pęseta do włosów, smarowanie olejem, igła). Możemy zakupić specjalne plastikowe kleszczyki do usuwania kleszczy lub specjalne lasso. Bardzo ważne jest usunięcie całego kleszcza, spokojnym ruchem do góry (nie wykręcamy, smarujemy kleszcza). Tak więc usunięcie kleszcza wydaje się być niezbyt trudną procedurą, jednak jeśli nie czujemy się na siłach możemy zgłosić sie po pomoc do przeszkolonego personelu medycznego. Po usunięciu kleszcza nie zaleca się rutynowo profilaktycznej antybiotykoterapii. W ciągu 30 dni od ukąszenia należy natomiast obserwować miejsce ukłucia pod kątem zmiany rumieniowej (rumień pełzający)
7. Jak chronić dzieci przed komarami?
Możemy stosować aerozole, opaski, kremy przeciw komarom zarówno zawierające jedynie olejki eteryczne, jak i środki chemiczne. Ze względu na bardzo szeroką gamę produktów sprawdźmy etykietę, cz produkt jest dopuszczony dla dzieci. Uwaga! W przypadku podróży w kraje tropikalne należy poradzić się lekarza medycyny tropikalnej.
8. Co robić, gdy dziecko nagle dostanie wysypki?
Jeśli wysypka jest niewielka o ograniczonym umiejscowieniu wystarczy zastosować maści łagodzące świąd (np Fenistil) oraz preparaty wapnia. Jeśli jednak wysypka rozprzestrzenia się na całe ciało, pojawiają się na niej bąble pokrzywkowe dziecko powinno zasięgnąć porady lekarskiej. Do czasu wizyty monitorujemy stan ogólny dziecka: jak się czuje, czy występują trudności w oddychaniu (duszność, świszczący oddech), jaka jest czynność serca. W takiej sytuacji dziecko może wymagać podania doustnie lub dożylnie leków przeciwhistaminowych. W przypadku silnej reakcji uczuleniowej niezbędne mogą okazać się leki sterydowe i adrenalina.
9. Użądlenie osy, pszczoły, szerszenia – jak postępować?
Jeśli Wasze dziecko jest alergikiem, lub kiedyś wystąpiła u niego silna reakcja uczuleniowa skontaktujcie się ze swoim lekarzem w celu przeszkolenia i zabezpieczenia dziecka w specjalną ampułko-strzykawkę do podawania adrenaliny. W przypadku braku powyższych obciążeń powinniśmy stosować maści łagodzące świąd i obrzęk (Fenistil, Altacet). Jeśli w miejscu ukąszenia nadal tkwi żądło usuńmy je. Po ukąszeniu szerszenia dawka jadu jest znacznie większa – więc ból i obrzęk będzie bardziej nasilony. Ma to szczególne znaczenie przy użądleniach w okolicy szyji, twarzy. Wówczas pilnie potrzebujemy konsultacji lekarskiej.
10. Co stosować na oparzenia słoneczne u dzieci?
Zabezpieczmy nasze dzieci przed opalaniem, kremy z silnym filtrem (SPF 50), należy pamiętac aby ponawiać smarowanie po kąpieli i kilku godzinach zabawy w piasku. Jesli jednak dojdzie do oparzenia słonecznego potrzebne będa maści chłodzące (preparaty kosmetyczne, pianka Bapenthen), chłodne okłady oraz w przypadku silnych dolegliwości bólowych leki przecibólowe.
11. Czy warto przed sezonem wakacyjnym zaszczepić dzieci, jeśli tak to na co?
Dzieci należy i warto szczepić. Nie istnieją jednak specjalne szczepionki zalecane przed okresem wakacyjnym. Chyba, że udajemy się do egzotycznych krajów lub na wypoczynek w lesie w miejscu gdzie istnieje zwiększone ryzyko odkleszczowego zapalenia mózgu. W powyższej sytuacji skorzystajmy z pomocy lekarza chorób tropikalnych oraz lekarza rodzinnego.
12. Kiedy bezzwłocznie należy zgłosić się do lekarza?
Okres urlopowy kojarzy nam się z odpoczynkiem i brakiem zmartwień. Niestety stwarza też zagrożenia dla naszych dzieci. Wzrasta ryzyko infekcji, reakcji uczuleniowych, zatruć pokarmowych, urazów. Objawy których nie można lekceważyć : wysoka gorączka powyżej 39 C, nieokreślona gorączka powyżej 3 dni, zły stan ogólny dziecka, trudności w oddychaniu, omdlenia, silne bóle brzucha, biegunka i wymioty przy słabym łaknieniu, silna reakcja uczuleniowa, pokrzywka skórna. Każda sytuacja nie wymieniona powyżej, a budząca niepokój powinna zostać jednak wyjaśniona.
Bardzo dziękujemy Panu Doktorowi Bartłomiejowi Bancerzowi za wyczerpujące odpowiedzi i praktyczne porady, a wszystkich czytelników zachęcamy do rodzinnych wypraw i podróży w przeróżne zakątki kraju i świata.